دانلود مقاله رشته روانشناسی

ارزیابی ارتباط هویت اجتماعی و سبک فرزندپروری مادران

 
 
 
 
 
 
 
 
چکیده
خانواده نخستین هسته جامعه و از عوامل اصلی انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق، سنت و عواطف از نسلی به نسل دیگر است و ثمره این نهاد فرزند است. برای به ثمر رسیدن فرزندان هر یک از پدر و مادر وظایفی را بر عهده دارند، در این میان بیشترین سهم در تربیت و تأثیرپذیری بر فرزندان را مادران بر عهده دارند؛ مادر از ابتدایی‌ترین مراحل پیدایش به عنوان مربی همراه انسان است. بنابراین سلامت روانی، جسمانی، اجتماعی و هویت مادران برای تربیت فرزندان سالم لازم و ضروری است.
 
به همین دلیل در این پژوهش به بررسی رابطه بین سبک فرزندپروری والدین و ابعاد هویت اجتماعی مادران شهر ایلام پرداخته شده است. در ابتدا مطالعه‌های انجام شده در این حوزه مرور گردیدند، سپس بر اساس نظریه‌ای مبتنی بر آراء گیدنز شش فرضیه ارائه شد. برای آزمون فرضیه‌ها 400 نفر از مادران شهر ایلام به شیوه نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه است. نتایج حاصل از آزمون اتا نشان‌دهنده همبستگی بین متغیرهای ابعاد هویت اجتماعی و سبک فرزندپروری والدین است؛ از همه مهم‌تر همبستگی بین هویت اجتماعی مادران با سبک فرزندپروری مقتدرانه است. در واقع مادرانی که به هویت جنسی، ملی، قومی و گروهی تثبیت شده‌ای دست پیدا کرده‌اند شیوه تربیتی مقتدرانه که سالم‌ترین شکل روابط خانوادگی است را برای تربیت فرزندان خود اعمال کرده‌اند. در مقابل بحران هویت مادران به انتخاب نامناسب‌ترین سبک فرزندپروری؛ یعنی سبک فرزندپروری بی‌توجه منجر شده است.
 
 
 
کلیدواژه‌ها
سبک فرزندپروری
بعد کنترل - آزادی
بعد محبت - طرد
هویت اجتماعی
مادران
ایلام
 
 
مقدمه و بیان مسأله
روابط والدین و کودک، یکی از بحث‌های مهم روان‌شناسی و جامعه‌شناسی را تشکیل می‌دهد و شیوه فرزندپروری یکی از مباحث مهم در این حوزه به شمار می‌رود (باقرپور کماچالی، 1386: 34). بدون شک خانواده مهم‌ترین سازمانی است که بسترساز رشد و رفاه جسمی، روانی و اجتماعی کودک و عامل رسیدن وی به تعادل (فیزیکی، روانی و اجتماعی) است. اجتماعی شدن و آشنایی با قوانین، نقش‌ها و ارزش‌های فرهنگی به طور طبیعی در خانواده صورت می‌پذیرد و کودک در تعاملات ابتدایی خود با خانواده به یک موجود اجتماعی تبدیل می‌شود (موسوی، 1382). در واقع هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند ادعای سلامت کند مگر آن‌که از خانواده‌هایی سالم برخوردار است و هیچ یک از آسیب‌های اجتماعی نیست که فارغ از تأثیر خانواده به وجود آمده است. خانواده اساسی‌ترین نهاد جامعه‌پذیر کردن کودکان به ویژه در سال‌های حساس اولیه ‌زندگی است. تحت شرایط صحیح، خانواده‌ها کودکان را آماده می‌سازند تا توانایی‌های بالقوه خود را شناسایی کنند و به عنوان افراد بالغ، نقش‌های سودمند را در جامعه بر عهده گیرند (محمدی و لطیفیان، 1387: 42).
 
نتایج تحقیقات تأیید کننده اهمیت رابطه سبک‌های فرزندپروری والدین با رفتارهای فرزندان در زندگی حال و آینده‌شان است (Tiller & et al., 2004:886; Gwemende, 2006:58 & Huver & et al., 2007:116). از جمله این تحقیقات، بوگارت در سال(2009) به بررسی رابطه درک دانشجویان از سبک دلبستگی با سبک‌های فرزندپروری والدین پرداخته است. نتایج این تحقیق اهمیت سبک فرزندپروری و نفوذ والدین را بر دلبستگی دوران بزرگسالی نشان می‌دهد. در واقع مهارت پدر و مادر می‌تواند تأثیر فوق‌العاده‌ای بر سلامت روانی و رفاه کودکان بگذارد، از این‌رو بهبود مهارت‌های فرزندپروری به سلامت روانی، عاطفی و اجتماعی فرزندان منجر می‌شود (Bogart, 2009).
 
کوهار[1] در پژوهش خود در مورد سبک‌های فرزندپروری در ارتباط بین والدین و نوجوانان به  اهمیت نقش سبک فرزندپروری مقتدرانه در روابط والدین و فرزندان دست یافت. در واقع اقتدار والدین بخش اجتناب‌ناپذیر و ضروری در روابط والدین و نوجوانان است که این اقتدار خود را به صورت مشورت با فرزندان نشان می‌دهد و هویت مادران در نحوه برقراری نوع روابط با فرزندان نقش مهمی ایفا می‌کند (Kuhar, 2010). در واقع انتخاب سبک‌های فرزندپروری تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که این عوامل در سه مقوله عمده می‌گنجند: 1)خصوصیات کودکان: خصوصیات شخصیتی، خلق و خوی کودک و توانایی شناختی او؛ 2) خصوصیات والدین: خصوصیات شخصیتی، انتظارات آنان، اعتقادات و شناخت آن‌ها در مورد انگیزه‌ها و توانایی‌ها و طبیعت کودکان، فرهنگ و تجربیات اجتماعی؛ 3) زمینه اجتماعی: زمینه اجتماعی که روابط والدین و فرزندان در آن جای می‌گیرد (رابطه زناشویی، شبکه‌های اجتماعی، تجارب شغلی والدین) (Belsky, 1984:90).
 
 
 
 
 
فهرست مطالب

بررسی رابطه هویت اجتماعی و سبک فرزندپروری مادران شهر ایلام

چکیده
کلیدواژه‌ها
مقدمه و بیان مسأله
پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی
چارچوب نظری
فرضیات تحقیق
روش تحقیق
جدول 1- ضرایب آلفای کرونباخ حاصل از پایایی طیف‌های متغیرهای مستقل و وابسته
تعریف مفاهیم
سبک فرزندپروری 
هویت ملی
هویت گروهی
هویت قومی: 
هویت جنسی: 
یافته‌ها
جدول 2- تحلیل همبستگی (اتا) متغیرهای مستقل با متغیرهای وابسته سبک‌های فرزندپروری
جدول 3- تحلیل رگرسیون لجستیک متغیرهای مستقل با سبک‌های فرزندپروری والدین
جدول 4- آماره‌های اختصاری مدل پیش‌بینی سبک فرزندپروری
بحث و نتیجه
مراجع